Studijska posjeta Poljskoj

03/04/2022
Studijska posjeta Poljskoj

Delegacija partnera ENEMLOS projekta iz Crne Gore, akademskih i neakademskih, posjetila je pravne klinike na nekoliko univerziteta u Poljskoj u periodu od 28. marta do 1. aprila 2022.g. Domaćin i glavni organizator posjete bio je poljski partner, odnosno Fondacija poljskih pravnih klinika na čelu sa dr. Filip Czernicki. Advokatsku komoru su u delegaciji predstavljlale direktorka dr Nina Radulović i implementatorka advokatica Marija Živković.

U vrlo intezivnom programu delegacija je posjetila pravne klinike na pet poljskih univerziteta od kojih četiri u Varšavi (Univerzitet Varšave, Univerzitet Lazarski, Univerzitet SWPS, Univerzitet Kozminski ) i jedan univerzitet u Krakovu (Univerzitet Jagiellonian, ali i Fondacija poljskih pravnih klinika, takođe u Varšavi.

Detaljnu Agendu posjete možete pogledati OVDJE.

Danas svaki pravni fakultet u Poljskoj ima pravnu kliniku, odnosno obrazuje buduće pravnike i kroz praktičan rad sa stvarnim klijentima, prvenstveno socijalno ugroženim grupacijama. Radi se o tradiciji koja se razvija posljednjih 20 godina, a počela je na inicijativu samih studenata i uz veliki entuzijazam i rad koji je uložila Fondacija poljskih pravnih klinika. Ova Fondacija posluje kao nevladina organizacija koja se bavila popularizaciom koncepta pravnih klinika u Poljskoj, od početaka njegove primjene, a sada određuje standarde poslovanja pravnih klinika koje su njeni članovi, praktično svih pravnih klinika u Poljskoj, organizuje edukacije, razmjenu iskustva, razvija koncepte unapređenja rada, pruža pomoć kod izrade predloga projekata, te zastupa interese pravnih klinika u pravnom sistemu Poljske koji reguliše besplatnu pravnu pomoć.

Univerziteti i pravne klinike koje je delgacija posjetila su dobro tehnički opremljeni i rade u prikladnim poslovnim prostorima koje omogućavaju direktan rad sa klijentima garantujući im pravitnost, ali i rad studenata na proučavanju predmeta i pripremi pravnih mišljenja. U sklopu svake klinike nalazi se i dio za administraiju i arhivu, tako da su organizovane poput zajedničkih advokatskih kancelarija. Uslovi rada su nešto skromniji na Univerzitetu Jagiellonian, ali to ne umanjuje njihov entuzijazam i kvalitet rada.

Danas u Poljskoj klinike finansiraju univerziteti, jednako kao svaku drugu univerzitetsku jedinicu. Profesori u Poljskoj su ujedno i licencirani advokati, tako da vrlo malo u mentorskom radu imaju potrebu za angažovanje advokata sa strane. Klinike se prvenstveno bave izdavanjem pravnih mišljenja i imaju osiguranje od profesionalne odgovornosti. U pojedinim slučajevima klinike rade i pravno zastupanje, čak i pred Evropskim sudom za ljudska prava. U tom slučaju profesinalnu odgovornost za zastupanje preuzima mentor, odnosno profesor koji je advokat.

Posljednjih godina broj predmeta koje obrađuju klinike se smanjuje, radi nacionalnog sistema pravne pomoći koji angažuje licencirane advokatske kancelarije za ovu vrstu posla. Zato je danas fokus rada pravnih klinika na kvalitetu i ozbiljnosti, zbog čega im se obraćaju stranke sa najtežim slučajevima.

Iskusto rada u pravnoj klinici je odlična preporuka studentima kliničarima za dobijanje posla nakon završetka studija u nekom od segmenata pravosuđa, i danas je to postalo praktično standard u Poljskoj. Pravne klinike idu i korak dalje, tako da su počele da vrše diseminaciju znanja o pravu i u srednjoškolskoj populaciji. Prvi takav pilot projekat sprovodi Univerzitet Lazarski.